کپسولهای سافتژل نوعی کپسول نرم و راحت برای بلع که در بسیاری از داروها و مکملها استفاده میشود؛ روزبهروز محبوبتر میشوند و برای تأمین ویتامینها، امگا-۳ و دیگر مواد مغذی کاربرد دارند. این کپسولها که شامل مرکز مایع درون پوستهای نرم و انعطافپذیر هستند، هم راحتی و هم اثربخشی بالایی دارند.
با این حال، نگرانیها درباره آنها به دلیل یک عامل شگفتآور در حال افزایش است: پلاستیسایزرها.
برای نرم و انعطافپذیر کردن پوسته کپسول، تولیدکنندگان اغلب از پلاستیسایزرها موادی شیمیایی به نام فتالاتها استفاده میکنند. این مواد به افزایش انعطاف و دوام کپسول کمک میکنند، اما با مجموعهای از مشکلات بهداشتی نیز مرتبط هستند.
فتالاتها به عنوان مختلکنندههای هورمونی شناخته میشوند؛ موادی که میتوانند در عملکرد سیستم هورمونی اختلال ایجاد کنند. مطالعات، بهویژه روی حیوانات، نشان دادهاند که فتالاتها میتوانند بر رشد تولیدمثلی، باروری و تعادل هورمونی تأثیر بگذارند.
برخی مطالعات انسانی نیز ارتباطاتی بین فتالاتها و نقصهای مادرزادی، آلرژیهای کودکان و حتی بیماریهای قلبی پیدا کردهاند. با این حال، دانشمندان هنوز در تلاشند تا ریسکهای دقیق و میزان مواجهه ایمن را بهطور کامل درک کنند.
یکی از چالشها در ارزیابی ایمنی فتالاتها این است که فتالاتها تنها یک نوع نیستند. این مواد خانواده بزرگی از ترکیبات شیمیایی هستند که هر یک ویژگیها و خطرات متفاوتی دارند. همه فتالاتها در کپسولهای سافتژل استفاده نمیشوند و بسیاری از بالاترین میزان مواجهه انسانها از منابع روزمره دیگری مانند کفپوشهای وینیلی، پردههای دوش، عطرها و خوشبوکنندههای هوا حاصل میشود.
با این حال، هرچند فتالاتها در کپسولهای سافتژل ممکن است سهم زیادی در مواجهه کلی ما نداشته باشند، باز هم توجه به آنها مهم است، بهویژه برای افرادی که روزانه مکملهای زیادی مصرف میکنند. چند نوع فتالات برای استفاده دارویی تأیید شدهاند، از جمله دیاتیل فتالات (DEP)، سلولز استات فتالات، پلیوینیل استات فتالات و هایپروملوز فتالات.
DEP، که رایجترین پلاستیسایزر در سافتژلها است، معمولاً سمیت نسبتاً پایینی دارد و در مقادیر کم استفاده میشود. سایر فتالاتها عمدتاً برای کمک به داروها جهت مقاومت در برابر اسید معده به کار میروند و در صورت استفاده صحیح، ایمن تلقی میشوند.
با این حال، برخی فتالاتها مانند دیبوتیل فتالات (DBP) نگرانیهای بیشتری ایجاد کردهاند. DBP با مشکلات تولیدمثلی و رشد مرتبط است و استفاده از آن در داروها اکنون به شدت محدود شده است. فتالاتهای دیگری مانند دی-(۲-اتیلهگزیل) فتالات و دیایزودسیل فتالات بیشتر در تجهیزات پزشکی مانند کیسههای تزریق وریدی استفاده میشوند و آنها نیز به دقت تحت مقررات سختگیرانه قرار دارند.
تحقیقات نشان میدهد که مواجهه طولانیمدت با این مواد شیمیایی میتواند خطر ابتلا به مشکلاتی مانند مقاومت به انسولین، التهاب و بیماریهای قلبی-عروقی را افزایش دهد، بهویژه در کودکان و زنان باردار.
مقررات وجود دارد، اما همیشه آشکار نیست
سازمانهای نظارتی سلامت، از جمله آژانس دارویی اروپا و سازمان غذا و داروی آمریکا، دستورالعملهای واضحی برای استفاده از فتالاتها در داروها تعیین کردهاند. این دستورالعملها شامل محدودیتهای مصرف روزانه و پایش مستمر ایمنی است.
اما خارج از داروهای تجویزی، شرایط کمی پیچیدهتر است. بسیاری از مکملها بدون نسخه و بدون نظارت پزشکی مصرف میشوند. این یعنی افراد ممکن است بدون آگاهی از میزان ایمن فتالاتها فراتر بروند، بهویژه زمانی که با سایر منابع محیطی ترکیب شوند.
بنابراین، هرچند فتالاتها در داروها تحت مقررات هستند، آگاهی مصرفکننده اهمیت زیادی دارد. اگر نگران هستید، برچسب مواد تشکیلدهنده را بررسی کنید، از داروساز خود سؤال کنید یا به دنبال جایگزینهای بدون فتالات باشید. همچنین با پیشرفت علم، تولیدکنندگان و نهادهای نظارتی باید به طور مستمر استفاده از این مواد شیمیایی را بازبینی کنند تا ایمنی مصرفکنندگان تضمین شود.
منبع خبر : the-independent.com
نظرات کاربران