ما هر سال در یک روز مشخص تولدمان را جشن می‌گیریم، اما واقعیت این است که بخش‌های مختلف بدن ما با سرعت‌های متفاوتی پیر می‌شوند. پژوهش جدیدی نشان می‌دهد که سن مغز میتواند پیش‌بینی‌کننده‌ای قوی برای طول عمر باشد.
این تحقیق توسط تیمی از دانشگاه استنفورد انجام شده است که با استفاده از یک روش تجزیه‌وتحلیل خون، داده‌های مربوط به ۴۴٬۴۹۸ فرد بین ۴۰ تا ۷۰ سال را از یک پایگاه داده پژوهشی سلامت در بریتانیا بررسی کردند. این روش تحلیلی، سن بیولوژیکی تخمینی ۱۱ اندام کلیدی بدن از جمله مغز را مشخص کرد.
سپس این سن‌های بیولوژیکی با سوابق سلامت شرکت‌کنندگان تا مدت ۱۷ سال مقایسه شد. به‌طور کلی، هرچه تعداد اندام‌های «پیرشده» در فرد بیشتر بود، خطر مرگ او در این بازه زمانی نیز بالاتر بود. اگر قرار باشد تنها یک اندام به عنوان نماینده اصلی وضعیت کلی بدن انتخاب شود، آن اندام مغز خواهد بود؛ داده‌ها نشان می‌دهند افرادی که سن مغزی پایین‌تری دارند، معمولاً عمر طولانی‌تری نیز دارند.
دکتر تونی ویس-کوری، عصب‌پژوه دانشگاه استنفورد می‌گوید: «مغز دروازه‌بان طول عمر است؛ اگر مغز پیرتری داشته باشید، احتمال مرگ‌ومیر شما افزایش می‌یابد. اما اگر مغز جوان‌تری داشته باشید، احتمالاً عمر طولانی‌تری خواهید داشت.»
آزمایش خونی که در این تحقیق استفاده شده، با اندازه‌گیری سطح پروتئین‌ها در بدن عمل می‌کند و این پروتئین‌ها را به اندام‌هایی که آن‌ها را تولید می‌کنند مرتبط می‌سازد. از طریق محاسبات پیچیده‌ای، این روش نشان می‌دهد که هر اندام تا چه حد عملکرد سالمی دارد؛ یعنی آیا مانند یک خودروی اسپرت نو و پرقدرت کار می‌کند یا شبیه یک وسیله نقلیه فرسوده و در آستانه فروپاشی.
پژوهشگران سن بیولوژیکی ۱۱ اندام مختلف بدن را برآورد کردند.
همان‌طور که انتظار می‌رود، هرچه سن بیولوژیکی یک اندام بیشتر باشد؛ یعنی پروتئین‌های آن میزان فرسودگی بیشتری را نشان دهند؛ احتمال بروز بیماری در آن اندام نیز افزایش می‌یابد. همچنین، هرچه تعداد اندام‌های «پیر» در بدن بیشتر باشد، خطر ابتلا به بیماری یا مرگ زودهنگام بیشتر خواهد بود.
اما این آمار مربوط به مغز بود که به‌طور چشمگیری برجسته شد. افرادی که مغزهایی «بسیار پیر» داشتند (در ۷ درصد بالایی از نظر سن بیولوژیکی مغز)، در بازه‌ای ۱۵ ساله تقریباً دو برابر بیشتر در معرض مرگ قرار داشتند، در مقایسه با افرادی که سن بیولوژیکی مغزشان با سن تقویمی‌شان همخوانی داشت.
در مقابل، افرادی با مغزهایی «بسیار جوان» حدود ۴۰ درصد کمتر در معرض خطر مرگ در طول دوره مطالعه بودند. رابطه‌های جالب دیگری نیز مشاهده شد: احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر در افرادی با مغزهای بسیار پیر حدود ۳.۱ برابر بیشتر از کسانی بود که مغزشان سن طبیعی داشت. در حالی‌که در مغزهای بسیار جوان، احتمال ابتلا به آلزایمر ۷۴ درصد کمتر از مغزهای با سن بیولوژیکی نزدیک به سن واقعی بود.
می‌دانیم که مجموعه‌ای از عوامل مختلف در افزایش یا کاهش احتمال مرگ یا ابتلا به بیماری‌ها نقش دارند، و مطالعات پیشین نیز نشان داده‌اند که فقر، چاقی و میزان فعالیت بدنی همگی می‌توانند بر روند پیری مغز تأثیر بگذارند.
البته پیری مغز تنها یکی از متغیرهای مرتبط با طول عمر است؛ از نحوه عبور از خیابان گرفته تا عادت‌های غذایی، همه در تعیین میزان طول عمر نقش دارند. بنابراین نمی‌توان گفت که پیری مغز به‌تنهایی علت مستقیم مرگ یا بیماری است. افزون بر این، به‌احتمال زیاد رابطه‌ای دوسویه نیز وجود دارد، به‌گونه‌ای که بیماری‌ها خود می‌توانند در روند پیر شدن اندام‌ها مؤثر باشند. با این حال، شناسایی متغیرهایی که بیشترین تأثیر را دارند و داشتن تصویری جامع از عوامل مؤثر بر بیماری و مرگ‌ومیر، برای افزایش احتمال پیری سالم اهمیت بسیاری دارد.
ویس-کوری می‌گوید: «این رویکرد میتواند به انجام آزمایش‌های انسانی برای بررسی مداخلات افزایش‌دهنده طول عمر منجر شود؛ آزمایش‌هایی که اثر این مداخلات را بر سن بیولوژیکی اندام‌های خاص در افراد مختلف بررسی می‌کنند. با تمرکز بر تعداد اندکی از اندام‌های کلیدی مانند مغز، قلب و سیستم ایمنی، هزینه‌ها کاهش خواهد یافت و می‌توان به نتایج دقیق‌تر و پیوندهای قوی‌تری با بیماری‌های خاص دست یافت.»
منبع خبر : sciencealert.com
نظرات کاربران