میلیون‌ها نفر نمی‌توانند تخته کلاس درس را ببینند، چهره‌های خانواده‌شان را تشخیص دهند یا متن روی صفحه تلفن همراه خود را بخوانند، فقط به این دلیل که به یک جفت عینک طبی ساده دسترسی ندارند تحلیل گسترده‌ای نشان می‌دهد که با وجود پیشرفت کند، جهان هنوز دهه‌ها با هدف فراهم کردن بینایی واضح برای همه با استفاده از عینک فاصله دارد.
دسترسی جهانی به عینک‌های طبی
این مطالعه توسط پروفسور روپرت بورن (Rupert Bourne) از دانشگاه انگلیا راسکین رهبری شده است. گروه کارشناسان بینایی، داده‌های خرد ۲۳۷ نظرسنجی سلامت چشم را که شامل بیش از ۸۱۵ هزار بزرگسال در ۷۶ کشور بوده‌اند، گردآوری کردند تیم تحقیق میزان پوشش اصلاح خطای انکساری موثر (eREC) را محاسبه کرد؛ یعنی سهم افرادی که عینک دارند و با آن‌ها بینایی خوبی را تجربه می‌کنند. در سال ۲۰۲۳، این شاخص به ۶۵.۸ درصد رسید که تنها ۶ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۰ و حدود ۱۰ درصد بهتر از ابتدای قرن بیستم است.
پروفسور بورن گفت:«داده‌های ۸۱۵ هزار نفر در ۷۶ کشور نشان می‌دهد که ما در مسیر رسیدن به اهداف سازمان جهانی بهداشت نیستیم و اقدام فوری جهانی برای افزایش ۴۰ درصدی پوشش عینک تا سال ۲۰۳۰ ضروری است.»تفاوت‌ها بسیار چشمگیر است. در کشورهای پردرآمد، حدود ۸۴ درصد از بزرگسالان بالای ۵۰ سال بینایی اصلاح‌شده دارند، در حالی که این رقم در کشورهای زیرصحرای آفریقا تنها ۲۸ درصد است. در همه جا، زنان وضعیت بدتری نسبت به مردان دارند و پوشش بعد از سن ۷۰ سال به شدت کاهش می‌یابد.
کشورهای زیرصحرای آفریقا از سال ۲۰۰۰ تا کنون ۶۰ درصد پیشرفت داشته‌اند، اما همچنان پایین‌ترین میزان پوشش را دارند مطالعه همچنین شکافی در کیفیت عینک‌ها نشان داد؛ در برخی مناطق تا سه‌چهارم افراد دارای عینک هنوز به دلیل نسخه‌های نادرست یا منسوخ، بینایی ضعیفی دارند، در حالی که در برخی نقاط دیگر این مشکل زیر ۳ درصد است.
هدف بینایی در حال دور شدن است
در سال ۲۰۲۱، اعضای مجمع جهانی بهداشت متعهد شدند که میزان پوشش اصلاح بینایی موثر در هر کشور را تا سال ۲۰۳۰ به میزان ۴۰ درصد افزایش دهند (یا اگر سطح فعلی بالای ۶۰ درصد است، به پوشش همگانی برسند).اما مدل‌سازی جدید نشان می‌دهد که روند کنونی بهبود پوشش اصلاح بینایی برای رسیدن به هدف ۲۰۳۰ کافی نیست. در واقع، هیچ منطقه‌ای به پوشش همگانی نزدیک نیست.
پروفسور بورن افزود:«اصلاح خطای انکساری ایمن‌ترین، موثرترین و اقتصادی‌ترین روش برای بهبود کیفیت بینایی روزانه اکثر افراد است که به کاهش فقر و افزایش رفاه، بهره‌وری کاری، آموزش و عدالت کمک می‌کند.»اگر روند فعلی (حدود ۵ درصد افزایش در هر دهه) ادامه یابد، حتی ثروتمندترین کشورها هم ممکن است در رسیدن به پوشش کامل به مشکل بخورند و کشورهای کم‌درآمد ممکن است تا اواسط قرن بیستم هم زیر ۵۰ درصد باقی بمانند.
چندین عامل مانع توسعه خدمات مراقبت از چشم هستند. در بسیاری از مناطق با منابع محدود، تعداد اپتومتریست‌ها، اپتیک‌ها و فروشگاه‌های عینک ارزان بسیار کم است بررسی‌های انجام‌شده با استفاده از بیماران استاندارد مخفی در پاکستان و کامبوج نشان داده‌اند که حتی زمانی که عینک داده می‌شود، کیفیت اغلب پایین است عوامل اجتماعی نیز مشکل را تشدید می‌کنند. هزینه‌ها، فاصله از کلینیک و باورهایی مانند اینکه دید تار فقط بخشی از روند پیری است، تقاضا را به خصوص در زنان مسن کاهش می‌دهد.
گسترش بینایی با عینک و پیشنهادات برای بهبود بیشتر
مطالعه به برنامه‌های ملی موفقی اشاره دارد که روند را تغییر داده‌اند. مثلاً فرانسه اخیراً هزینه عینک را به طور کامل از طریق بیمه سلامت همگانی پوشش داده است. داده‌های اولیه نشان می‌دهد نرخ عدم استفاده از کمک‌های اپتیکی از ۱۲ درصد به ۶ درصد کاهش یافته است پاکستان نیز با برنامه‌های ۲۰ ساله مراقبت از چشم، استفاده از عینک را افزایش داده و نارسایی بینایی اصلاح نشده را کاهش داده است.
ابتکارات جهانی نیز در حال پیشرفت هستند. کمپین «SPECS 2030» سازمان جهانی بهداشت، ائتلاف بینایی واضح و مشارکت ATscale با هدف افزایش آموزش، تأمین مالی و زنجیره تأمین عینک‌های مقرون‌به‌صرفه فعالیت می‌کنند نویسندگان پیشنهاد کرده‌اند که غربالگری بینایی باید در برنامه‌های مراقبت اولیه و مدارس ادغام شود. همچنین پیشنهاد شده که وظایف مربوط به اصلاح پایه دید (رفراکشن) به افراد آموزش‌دیده محلی واگذار شود و از فناوری تله‌رفراکشن برای دسترسی بهتر در مناطق دورافتاده استفاده گردد.
موفقیت در دستیابی به هدف ۲۰۳۰
مطالعه تخمین می‌زند که برای رسیدن به هدف ۲۰۳۰، باید اصلاح بینایی موثر برای ۴۰۰ میلیون نفر دیگر فراهم شود اکثر این افراد در آسیا و آفریقا هستند و باید ظرف پنج سال آینده درمان شوند. این به معنای آموزش هزاران متخصص مراقبت از چشم، بهبود زنجیره تأمین عدسی‌ها و تصویب مقررات برای تضمین کیفیت خدمات است.
اگرچه مقیاس کار بزرگ است، مزایای آن بسیار زیاد است. هر فردی که بینایی واضح به دست آورد میتواند بهتر بخواند، رانندگی کند، یاد بگیرد یا بهره‌وری کاری بالاتری داشته باشد. در نتیجه، جامعه نیز از طریق تحصیلات بهتر، جاده‌های ایمن‌تر و رشد اقتصادی بیشتر بهره‌مند می‌شود.
محققان با ترکیبی از احتیاط و امید نتیجه‌گیری می‌کنند. اگرچه هنوز در مسیر رسیدن به هدف نیستیم، راهکارها پیش روی ما هستند: غربالگری جامعه، عینک‌های با کیفیت و مقرون‌به‌صرفه و تعهد به دسترسی برای محروم‌ترین افراد از دست دادن بینایی به علت خطای انکساری اصلاح نشده با استفاده از عینک‌های ارزان قابل پیشگیری است. این تحلیل جدید روشن‌ترین تصویر را از مناطقی که بیشترین نیاز را دارند و فاصله‌ای که هنوز تا دسترسی همگانی به یک جفت عینک وجود دارد، ارائه می‌دهد.
کمبود دسترسی به عینک نه تنها بر کیفیت زندگی افراد تأثیر می‌گذارد، بلکه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای نیز به همراه دارد. افرادی که بینایی مناسبی ندارند، در تحصیل، کار و انجام فعالیت‌های روزمره با مشکل مواجه می‌شوند و این موضوع میتواند چرخه فقر را تشدید کند به عنوان مثال، کودکان با مشکلات بینایی اصلاح نشده در مدرسه دچار افت تحصیلی می‌شوند و این میتواند آینده شغلی و کیفیت زندگی آنان را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین بزرگسالانی که به دلیل مشکلات بینایی نمی‌توانند به خوبی کار کنند، توانایی مشارکت کامل در اقتصاد جامعه را ندارند.
برنامه‌های موفق و نقش دولت‌ها
برخی کشورها با اجرای سیاست‌های حمایتی توانسته‌اند دسترسی به عینک را به طور چشمگیری افزایش دهند. به عنوان نمونه، فرانسه با پوشش کامل هزینه عینک از طریق بیمه سلامت همگانی، نرخ افرادی که به دلیل هزینه از خرید عینک صرف‌نظر می‌کردند را نصف کرده است پاکستان نیز با برنامه‌های بلندمدت مراقبت از چشم، توانسته میزان استفاده از عینک را بالا ببرد و به کاهش نارسایی‌های بینایی کمک کند.
این نمونه‌ها نشان می‌دهد که سیاست‌های دولتی و سرمایه‌گذاری در خدمات بهداشتی چشم میتواند تأثیرات بزرگی داشته باشد برای رسیدن به هدف پوشش جهانی اصلاح بینایی، باید چندین اقدام اساسی انجام شود:
- آموزش و تربیت نیروی متخصص: افزایش تعداد اپتومتریست‌ها، اپتیک‌ها و تکنسین‌های مراقبت از چشم در مناطق کم‌برخوردار.
- توسعه زنجیره تأمین: تضمین دسترسی به عدسی‌ها و تجهیزات با کیفیت و قیمت مناسب.
- استفاده از فناوری‌های نوین: بهره‌گیری از تله‌رفراکشن و دیگر ابزارهای دیجیتال برای ارائه خدمات در مناطق دورافتاده.
- تعامل با جوامع محلی: آموزش مردم درباره اهمیت اصلاح بینایی و رفع باورهای غلط پیرامون پیرچشمی و سایر مشکلات بینایی.
- یکپارچه‌سازی خدمات بینایی در سیستم‌های بهداشتی: افزودن غربالگری بینایی به برنامه‌های مراقبت اولیه و مدارس.
جمع‌بندی و امید به آینده
سازمان جهانی بهداشت و سایر نهادهای بین‌المللی با کمپین‌هایی مانند SPECS 2030 تلاش می‌کنند تا با تامین مالی، آموزش و تسهیل دسترسی، پوشش عینک را افزایش دهند اتحادیه‌ها و گروه‌های مدنی نیز در حال فعالیت هستند تا آگاهی عمومی را بالا ببرند و از دولت‌ها بخواهند منابع بیشتری را به بهداشت بینایی اختصاص دهند.
با وجود چالش‌های گسترده، امید به آینده وجود دارد. شواهد نشان می‌دهد که اقدامات هدفمند و سیاست‌های حمایتی می‌توانند دسترسی به عینک را به میزان قابل توجهی افزایش دهند و به بهبود کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر کمک کنند تصویر کلی که این مطالعه ارائه می‌دهد، نشان می‌دهد که ما هنوز راه زیادی در پیش داریم، اما ابزار و راهکارهای لازم برای تغییر وضعیت موجود در دسترس هستند تلاش‌های جهانی برای آموزش، تامین مالی، ارتقاء کیفیت خدمات و تغییر نگرش‌های فرهنگی، کلید رسیدن به دنیایی است که در آن هیچ‌کس به خاطر نداشتن یک جفت عینک ساده بینایی خود را از دست ندهد.
بیشتر بدانیم: ویتامین از آب مروارید می‌کاهد
لینک منبع: earth
نظرات کاربران