در سال‌های اخیر، دانشمندان در تلاش‌اند تا بهترین روش‌ها را برای کند کردن روند پیری سلول‌ها شناسایی کنند. یکی از پرسش‌های اساسی در این زمینه آن است که چگونه می‌توان سلامت سلول‌ها را برای مدت طولانی‌تری حفظ کرد. اکنون نتایج یک تحقیق گسترده نشان می‌دهد که مصرف مکمل ویتامین D ممکن است به سلول‌ها کمک کند تا برای مدت بیشتری دست‌نخورده و سالم باقی بمانند.
کشفی مهم در مورد تأثیر ویتامین D بر پیری سلولی
این یافته از یک پروژه تحقیقاتی بزرگ که روی بزرگسالان مسن در ایالات متحده انجام شده، به دست آمده است. در این مطالعه، دکتر «جوآن منسون» (JoAnn Manson) از مؤسسه تحقیقات برجسته Mass General Brigham، که به دلیل خدمات درمانی و پژوهش‌های علمی‌اش شهرت دارد، نقش کلیدی داشته است برای بررسی این موضوع، پژوهشگران مطالعه‌ای بلندمدت و تصادفی‌سازی‌شده با کنترل دارونما طراحی کردند.
بیش از ۲۵ هزار نفر از مردان بالای ۵۰ سال و زنان بالای ۵۵ سال به‌صورت داوطلبانه در این پروژه شرکت کردند. این افراد به‌طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند: یک گروه روزانه ۲۰۰۰ واحد ویتامین D3 دریافت می‌کردند و گروه دیگر دارونما افزون بر این، بخشی از شرکت‌کنندگان در قالب یک شاخه‌ی موازی از تحقیق، مکمل‌های اُمگا-۳ نیز دریافت کردند تا تأثیر این اسید چرب بر تلومرها نیز مورد بررسی قرار گیرد.
تلومر چیست و چرا اهمیت دارد؟ ویتامین D تلومرها را حفظ می‌کند؟
تلومرها انتهای طبیعی کروموزوم‌ها هستند که از ساختار DNA محافظت می‌کنند. آن‌ها مانند پوشش‌های حفاظتی عمل می‌کنند که از ساییدگی یا اتصال نامناسب کروموزوم‌ها به یکدیگر جلوگیری می‌کنند. در طول روند طبیعی پیری، تلومرها کوتاه‌تر می‌شوند و کوتاه شدن آن‌ها با برخی بیماری‌های مرتبط با افزایش سن، مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، زوال عقل و سرطان‌ها در ارتباط است.
برخی دانشمندان معتقدند که تلومرها مانند شمارنده‌های کوچکی در درون سلول‌های ما عمل می‌کنند. هر بار که سلول تقسیم می‌شود، این شمارنده‌ها کوتاه‌تر می‌شوند و زمانی که بیش از حد کوتاه شوند، عملکرد طبیعی سلول به خطر می‌افتد و احتمال بروز بیماری‌ها افزایش می‌یابد تلومرها نه‌تنها نقش محافظتی دارند.
بلکه سلامت آن‌ها ارتباط مستقیمی با بروز بیماری‌هایی نظیر دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی، اختلالات نورودژنراتیو و حتی برخی سرطان‌ها دارد ازاین‌رو، هر عاملی که بتواند از کوتاه شدن بیش از حد و سریع تلومرها جلوگیری کند، به‌عنوان یک مداخله مؤثر برای کاهش آثار پیری شناخته می‌شود این مطالعه به مدت پنج سال ادامه یافت. همچنین در بخشی دیگر از تحقیق، اثر مکمل‌های اُمگا-۳ نیز مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه، طول تلومرهای افراد در آغاز تحقیق، سپس در سال دوم و سال چهارم بررسی شد. اندازه‌گیری‌ها با استفاده از روش دقیق آزمایشگاهی موسوم به واکنش زنجیره‌ای پلیمراز کمی (quantitative PCR) انجام گرفت که برای تجزیه‌وتحلیل دقیق نمونه‌های DNA استفاده می‌شود.
دکتر منسون در مورد نتایج این تحقیق گفت: «مطالعه VITAL نخستین تحقیق تصادفی، بلندمدت و در مقیاس وسیع است که نشان می‌دهد مکمل ویتامین D میتواند از تلومرها محافظت کرده و طول آن‌ها را حفظ کند.» نتایج نشان داد افرادی که ویتامین D مصرف کرده بودند، کاهش کمتری در طول تلومر نسبت به گروه دارونما داشتند به گفته محققان، این تفاوت در کاهش طول تلومرها ممکن است معادل سه سال تفاوت در پیری سلولی باشد. به‌عبارتی دیگر، مصرف‌کنندگان ویتامین D ممکن است در سطح سلولی، سه سال جوان‌تر از هم‌سن‌وسالان خود که مکمل دریافت نکرده‌اند، باشند.
مکمل‌های اُمگا-۳ اثر مشابهی نداشتند
اگرچه اسیدهای چرب اُمگا-۳ سال‌هاست به‌دلیل تأثیر مثبتشان بر سلامت قلب و مغز تبلیغ می‌شوند، محققان کنجکاو بودند بدانند که آیا این مکمل‌ها می‌توانند از روند پیری سلول‌ها نیز جلوگیری کنند یا خیر. با این حال، نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف روزانه ۱ گرم اُمگا-۳ دریایی تأثیر معنی‌داری بر طول تلومر نداشته است گروهی که اُمگا-۳ مصرف می‌کردند، در مقایسه با گروه دارونما، هیچ تفاوت چشم‌گیری در طول تلومر نشان ندادند. این نتیجه بیانگر آن است که اسیدهای چرب اُمگا-۳، حداقل در بازه زمانی چهار ساله، تأثیر مستقیمی بر روند پیری سلولی ندارند.
ویتامین D و کاهش التهاب و سلامت سلول‌ها
پژوهش‌های پیشین نیز نشان داده‌اند که ویتامین D ممکن است شاخص‌های التهابی را در برخی جمعیت‌ها کاهش دهد. التهاب مزمن با بسیاری از بیماری‌های مرتبط با افزایش سن در ارتباط است، بنابراین کاهش التهاب میتواند تأثیر مثبتی بر سلامت افراد مسن داشته باشد دکتر «های‌دونگ ژو» (Haidong Zhu)، ژنتیک‌دان مولکولی و نویسنده اول این مقاله، که در دانشکده پزشکی جورجیا در دانشگاه آگوستا فعالیت می‌کند، بیان کرد:«یافته‌های ما نشان می‌دهد که مکمل هدفمند ویتامین D میتواند راهبردی امیدوارکننده برای مقابله با روند بیولوژیکی پیری باشد، هرچند که مطالعات بیشتری برای اثبات این موضوع ضروری است.»
کارشناسان هشدار می‌دهند که این یافته‌ها تضمینی برای محافظت کامل در برابر همه بیماری‌های مرتبط با سن نیستند. اما این نتایج بیانگر آن است که ویتامین D میتواند به حمایت از سلامت سلولی در برخی افراد بزرگسال که احتمالاً به‌قدر کافی این ماده را از طریق نور خورشید یا تغذیه دریافت نمی‌کنند، کمک کند این مطالعه بر اهمیت مصرف منظم مکمل ویتامین D به‌عنوان راهی برای حفظ بخشی از مکانیسم دفاعی سلولی بدن تأکید دارد. محققان امیدوارند در آینده بتوانند بهترین دوز مصرفی و گروه‌هایی از مردم که بیشترین سود را از این مکمل می‌برند، شناسایی کنند.
چه مقدار ویتامین D کافی است؟
دوز استفاده‌شده در این تحقیق ۲۰۰۰ واحد بین‌المللی در روز بالاتر از مقدار توصیه‌شده روزانه برای بزرگسالان در ایالات متحده است که بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ واحد (بسته به سن) در نظر گرفته می‌شود. با این حال، طبق دستورالعمل‌های مؤسسه ملی سلامت آمریکا (NIH)، این دوز همچنان در محدوده ایمن برای اغلب بزرگسالان سالم محسوب می‌شود.
با این حال، همه‌ی افراد به مکمل اضافی نیاز ندارند. افرادی که به‌طور منظم در معرض نور خورشید قرار دارند یا رژیم غذایی‌شان حاوی منابع غنی از ویتامین D مانند ماهی‌های چرب، زرده تخم‌مرغ یا لبنیات غنی‌شده است، ممکن است به میزان کافی ویتامین D دریافت کنند. بهتر است پیش از شروع مصرف مکمل‌های با دوز بالا با پزشک مشورت شود.
گام‌های بعدی پژوهش
تیم تحقیقاتی خواستار اجرای مطالعات بیشتر در جمعیت‌های گوناگون شده است. آن‌ها قصد دارند بررسی کنند که آیا این نتایج در گروه‌های جوان‌تر یا در میان افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند نیز صادق است یا خیر همچنین تلاش‌هایی در جریان است تا بررسی شود آیا ویژگی‌های ژنتیکی یا سبک زندگی افراد بر میزان اثربخشی ویتامین D تأثیر دارد یا خیر. این اطلاعات میتواند مشخص کند که چرا این مکمل برای برخی افراد مفید است اما برای برخی دیگر خیر، و همچنین اینکه آیا ترکیب آن با ویتامین‌ها یا رژیم‌های غذایی دیگر نتایج بهتری ایجاد می‌کند یا نه.
جمع‌بندی
نتایج این پژوهش گسترده نشان می‌دهد که مصرف منظم ویتامین D ممکن است به‌عنوان یک استراتژی کم‌هزینه و ایمن برای حفظ سلامت سلول‌ها و مقابله با پیری بیولوژیکی مورد استفاده قرار گیرد. در حالی که هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد، این یافته‌ها افق‌های جدیدی را برای پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با افزایش سن و بهبود کیفیت زندگی در سنین بالا می‌گشاید.
بیشتر بدانیم: ویتامین K برای سلامت مغز
لینک منبع: earth
نظرات کاربران