در مغز حدود ۴۰ میلیون آمریکایی انگلی زندگی می‌کند که بیشتر این میزبانان انسانی هیچ آگاهی از حضور آن ندارند. پزشکان معمولاً تا زمانی که این انگل در بدن بیماران دارای سیستم ایمنی ضعیف شروع به ایجاد مشکلات جدی نکند، آن را درمان نمی‌کنند. اما یک کشف جدید ممکن است بدون خطرات معمول، راهی سریع برای از بین بردن این مهاجم فراهم کند.
پروفسور راجشکار گاجی، انگل‌شناس و مدیر آزمایشگاه کالج دامپزشکی ویرجینیا-مریلند، در حال بررسی رفتار و ویژگی‌های انگل توکسوپلاسما گوندی است.
او توضیح می‌دهد: «وقتی انگل در مغز دوباره فعال می‌شود و شروع به تکثیر می‌کند، میتواند مرگبار باشد. به همین دلیل این انگل یکی از عوامل بیماری‌زای خطرناک محسوب می‌شود.»
توکسوپلاسما گوندی ارتباط نزدیکی با گربه‌ها دارد؛ زیرا گربه‌ها تنها میزبان شناخته‌شده‌ای هستند که در آن‌ها این انگل میتواند به‌صورت جنسی تولید مثل کند. با این حال، پس از دفع تخم‌های انگل در مدفوع گربه، گونه‌های بسیار کمی از حیوانات خون‌گرم هستند که این انگل نتواند در بدن آن‌ها ساکن شود.
در بیشتر افراد، عفونت با T. gondii هیچ نشانه‌ای ندارد و تشخیص داده نمی‌شود؛ اما برای بیماران مبتلا به سرطان، اچ‌آی‌وی یا افرادی که از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند، این انگل میتواند خطرات جدی و تهدیدکننده‌ای به همراه داشته باشد.
بدون وجود یک سیستم ایمنی سالم برای مهار T. gondii، بیماران ممکن است به‌سرعت دچار بیماری‌ای به نام توکسوپلاسموز شوند؛ بیماری‌ای که میتواند با علائمی شبیه آنفلوآنزا، تورم غدد لنفاوی و التهاب مغز همراه باشد.
این انگل همچنین قادر است در دوران بارداری به جفت جنین در حال رشد منتقل شود. این نوع از بیماری، که توکسوپلاسموز مادرزادی نام دارد، میتواند باعث بروز مشکلات رشدی در نوزاد یا حتی سقط جنین شود.
درمان موارد حاد توکسوپلاسموز معمولاً با داروهایی انجام می‌شود که مکانیسم‌های زیستی هدف آن‌ها شباهت زیادی به فرآیندهای حیاتی در بدن انسان دارند. همین مسئله باعث می‌شود عوارض جانبی شدید در بیماران بروز کند و کاربرد این داروها تنها در مواردی مجاز باشد که عفونت بسیار خطرناک تلقی می‌شود.
با این حال، گاجی و تیم پژوهشی او احتمالاً به سرنخی مهم دست یافته‌اند: در یک مطالعه جدید، آن‌ها نشان داده‌اند که غیرفعال کردن تنها یک پروتئین درون این انگل میکروسکوپی میتواند آن را از بین ببرد.
پروتئین TgAP2X-7 به نظر می‌رسد برای توانایی انگل در تهاجم به میزبان، تشکیل پلاک‌ها و خودتکثیری حیاتی باشد. برای اثبات این موضوع، تیم پژوهشی برخی از انگل‌ها را به‌صورت ژنتیکی دست‌کاری کرد تا پروتئین‌های TgAP2X-7 آن‌ها به‌طور طبیعی عمل کنند، مگر اینکه هورمون گیاهی «اکسین» (Auxin) که در تنظیم رشد گیاه نقش دارد، به محیط افزوده شود. در این حالت، پروتئین‌ها به‌سرعت تجزیه می‌شدند.
پژوهشگران پیش‌تر ثابت کرده بودند که اکسین به‌تنهایی هیچ اثری بر رشد یا تشکیل پلاک در T. gondii ندارد؛ بنابراین هر تغییری که در انگل‌های اصلاح‌شده مشاهده شد، مستقیماً به نابودی پروتئین TgAP2X-7 مربوط بود. در غیاب این پروتئین، انگل‌ها قادر به تشکیل پلاک نبودند و توانایی آن‌ها در تهاجم به سلول‌های میزبان که در این مطالعه سلول‌های پوست انسان (از نوع پیش‌پوستی) بودند، به‌شدت کاهش یافت.
در حالت عادی، این انگل‌ها تقریباً در ۱۰۰ درصد موارد موفق به نفوذ به چنین سلول‌هایی می‌شوند، اما پس از حذف این پروتئین کلیدی، نرخ موفقیت به کمتر از ۵۰ درصد سقوط کرد. افزون بر این، توانایی آن‌ها برای تکثیر درون سلولی نیز مختل شد.
گاجی می‌گوید: «این انگل‌ها کاملاً از رشد بازمی‌ایستند و نمی‌توانند زنده بمانند. این نشان می‌دهد که این فاکتور رونویسی خاص برای بقا و زندگی انگل در میزبان ضروری است.»
شاخه‌هایی که TgAP2X-7 در آن‌ها نابود شده بود (B) نتوانستند همانند نمونه‌های دارای پروتئین سالم (A) تکثیر یابند.
بهترین نکته این است که این پروتئین هیچ شباهتی به پروتئین‌های بدن انسان ندارد، به این معنا که می‌توان آن را هدف درمانی قرار داد بدون آنکه به بیماران آسیبی برسد.
پژوهشگران، از جمله پادماجا ماندادی، نویسنده اول مقاله، می‌نویسند: «نیاز حیاتی به شناسایی و توسعه گزینه‌های درمانی نوین برای مقابله با عفونت‌های توکسوپلاسموز وجود دارد.»
آن‌ها ادامه می‌دهند: «فاکتورهای رونویسی منحصر به فرد که بیان پروتئین‌های دخیل در چرخه‌های لیزیک (تهاجم و تخریب سلولی) را تنظیم می‌کنند، می‌توانند فرصت‌های جدیدی برای مداخلات درمانی ایجاد کنند.»
با توجه به اینکه بیشتر آسیب‌های ناشی از T. gondii ناشی از چرخه‌های مکرر تهاجم، تکثیر و تخریب سلولی است، دانستن نحوه قطع این چرخه‌ها میتواند راه‌های جدیدی برای درمان این بیماری فراهم کند.
منبع خبر : sciencealert.com
نظرات کاربران